Narada w Niederzwönitz w sprawie wpisu na listę UNESCO historycznych papierni
W dniu 27 marca 2023 r. w mieście Zwönitz, położonym w Saksonii, odbyły się międzynarodowe obrady dotyczące projektu wpisania europejskich młynów papierniczych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na zaproszenie niemieckich partnerów, w wydarzeniu brali udział przedstawiciele ministerstw i władz konserwatorskich z Czech, Niemiec i Hiszpanii, a także zarządcy położonych w tych krajach młynów papierniczych, biorących udział w projekcie.
Stronę polską, która jest liderem projektu, reprezentowali: dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego dr Katarzyna Pałubska, Prezydent Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS prof. Bogusław Szmygin oraz przedstawiciele Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju – dr hab. Maciej Szymczyk (dyrektor), Joanna Seredyńska (wicedyrektor) i Emilia Dziewiecka (adiunkt).
Spotkanie otworzyli gospodarze miejsca, czyli przedstawiciele Muzeum Technicznego w Niederzwönitz, którzy powitali przybyłych. Następnie głos zabrała Frederike Hansell reprezentująca Punkt Kontaktowy ds. UNESCO w Berlinie oraz Eva Battis-Schinker i Christine Krebs przedstawicielki saksońskich władz konserwatorskich z Drezna. Po uroczystym otwarciu obrad, goście udali się na zwiedzanie pobliskiego zabytkowego młyna papierniczego w Niederzwönitz, który niedawno dołączył do projektu UNESCO. Pierwsze wzmianki o tej papierni pochodzą z 1568 r., a tradycje czerpania papieru sięgają 1873 r. Dziś znajduje się tu Muzeum Techniki, a czerpalnicza tradycja jest kontynuowana w ramach warsztatów dla zwiedzających. Młyn prezentuje wysokie walory architektoniczne i stanowi ważny punkt na lokalnym oraz europejskim szlaku dziedzictwa techniki.
Po zwiedzeniu młyna papierniczego przyszedł czas na obrady, mające na celu zapoznanie wszystkich uczestników z projektem oraz ustalenie wspólnej dalszej polityki jego wdrażania. Jako pierwsza głos zabrała dyrektor Katarzyna Pałubska, która zaprezentowała stanowisko polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w odniesieniu do idei wpisu seryjnego europejskich młynów papierniczych z epoki przedindustrialnej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Następnie dyrektor Maciej Szymczyk i Emilia Dziewiecka przedstawili uczestnikom prezentację poświęconą idei projektu i jego rozwojowi na przestrzeni ostatnich lat. Wystąpienie przedstawicieli strony polskiej zwieńczył prof. Bogusław Szmygin, który zaprezentował wyniki osiągnięć polskich ekspertów, poczynionych w ramach ekspedycji badawczych do europejskich młynów papierniczych. Profesor w sposób skrótowy zaprezentował zgromadzonym najciekawsze europejskie młyny papiernicze, ukazując ogromny nakład pracy polskich ekspertów.
Po prezentacjach strony polskiej nastąpiła dyskusja, podczas której uczestnicy obrad wymienili się doświadczeniami w pracach nad projektami UNESCO oraz omówili kwestie sporne dotyczące bieżącego założenia. Ustalono harmonogram skoordynowanych prac wszystkich państw stron nad dalszym wdrażaniem projektu oraz zaproponowano wstępne terminy kolejnych spotkań pomiędzy przedstawicielami państw stron projektu i zarządcami młynów papierniczych. Naradę w Zwönitz należy uznać za istotny krok do przodu w realizacji projektu wpisania dusznickiego młyna oraz obiektów partnerskich na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
