Konferencja w Velkich Losinach
Polsko-czeskie pogranicze jest jedynym miejscem na świecie, gdzie w odległości niespełna 100 km istnieją dwa zabytkowe młyny papiernicze: w Dusznikach -Zdroju i Velkich Losinach. W celu ochrony i promocji tego wyjątkowego dziedzictwa kulturowego Muzeum Papiernictwa, które mieści się w dusznickim młynie papierniczym, oraz czeska Gmina Velke Losiny, nawiązały współpracę. Powstał mikroprojekt „Na szlaku wspólnego dziedzictwa” dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w ramach programu Interreg V-A Republika Czeska-Polska 2014-2020) oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis.
Jego wyniki zostały zaprezentowane na konferencji w Velkich Losinach w dniach 16-17 maja 2018. Wśród prelegentów znaleźli się: Maciej Szymczyk, dyrektor Muzeum Papiernictwa, Petr Fouček, dyrektor Ručni papírna, wójt Gminy Velké Losiny Jana Stará, Johannes Follmer, właściciel młyna w Homburgu, Radosław Gliński, pracownik Uniwersytetu Wrocławskiego, Anna Marconi-Betka z warszawskiego Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Věra Kučova z Národní památkový ústav oraz Marek Konopka, wiceprezes PKN ICOMOS. W imieniu Marszałka Województwa Dolnośląskiego Cezarego Przybylskiego, list gratulacyjny odczytał Bartosz Bartniczak, dyrektor Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej Novum. Z gratulacjami wystąpił także wicewojewoda Regionu Ołomunieckiego Milan Klimeš. Renata Gajek-Bogusz odczytała list od Starosty Kłodzkiego Macieja Awiżenia.
W ramach mikroprojektu przeprowadzone zostały badania dziejów młynów papierniczych na podstawie dokumentów archiwalnych, analizy dendrochronologicznej i architektonicznej oraz badań zapraw murarskich. Pozwoliły one m.in. na przesunięcie w datowaniu dusznickiego młyna papierniczego. Okazało się, że jego najstarszy, południowo-zachodni narożnik pochodzi jeszcze sprzed 1562 r. i jest pozostałością po pierwszej papierni. Z uwzględnieniem nowego datowania opracowany został film promocyjny, ulotki i publikacja wydane w kilku wersjach językowych. Wszystkie materiały zaprezentowane zostały na konferencji. Zgodnie z programem konferencji, drugiego dnia odbyło zwiedzanie czeskiego młyna oraz innych losińskich atrakcji.
Spotkanie w Velkich Losinach było także okazją do zjazdu przedstawicieli młynów papierniczych w: Dusznikach-Zdroju, Velkich Losinach i Homburgu. Wszystkie trzy obiekty współdziałają na rzecz transgranicznego wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Aby wykazać wyjątkową uniwersalną wartość każdej z papierni, młyny zadeklarowały chęć kontynuowania badań dziejów poszczególnych obiektów oraz stworzenie wokół nich, środowisk historyków, historyków sztuki i miłośników regionu, działających na rzecz zacieśniania współpracy. Nadrzędną kwestią poruszaną na konferencji była również kooperacja z władzami państwowymi, samorządowymi i konserwatorskimi. Tylko poprzez ich zaangażowanie możliwe stanie się stworzenie wspólnego produktu turystycznego, którego celem będzie utrwalanie i upowszechnianie wiedzy o historii techniki i kultury.
