Rocznik Muzeum Papiernictwa TOM VII

W 2013 roku Muzeum Papiernictwa zostało wpisane przez Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego do Państwowego Rejestru
Muzeów, skupiającego placówki posiadające zbiory o wyjątkowym znaczeniu oraz
prowadzące aktywną działalność wystawienniczą, edukacyjną i naukową. Jednym
z argumentów przesądzających o zaliczeniu naszej instytucji do grupy najlepszych
muzeów w Polsce stał się wydawany od 2007 roku „Rocznik Muzeum Papiernictwa”,
którego siódmy tom oddajemy do rąk Czytelników. Pismo stało się jednym
ze skuteczniejszych narzędzi do realizacji misji naszej instytucji – upowszechniania
wiedzy o dziejach papiernictwa, dusznickiego młyna papierniczego oraz Dusznik-
-Zdroju – miejscowości związanej z wyrobem papieru od ponad 450 lat. Zasięg naszego
pisma rośnie, głównie dzięki istnieniu portalu internetowego, z którego można
pobrać wszystkie wydrukowane dotąd tomy. Ponadto, chcąc zwiększyć zainteresowanie
dusznickim Muzeum, i podejmowanymi przez nie naukowymi problemami za
najbliższą nam południową granicą, od siódmego numeru zamieszczamy streszczenia
artykułów naukowych również w języku czeskim.
Opracowany w 2013 roku tom składa się z sześciu działów, z których dwa zawierają
recenzowane rozprawy naukowe. W pierwszym z nich zamieszczamy dwa
artykuły dotyczące dziejów papiernictwa. Interesujący artykuł nadesłany przez profesora
Uniwersytetu Wrocławskiego Mateusza Żmudzińskiego przedstawia, jakie
znaczenie miały w Chinach papierowe latawce, które od dawnych czasów wykorzystywano
do licznych celów (m.in. militarnych, meteorologicznych czy związanych
z kultem). Z kolei tekst Macieja Szymczyka z Muzeum Papiernictwa, omawiający
przebieg prywatyzacji polskiego przemysłu papierniczego, jest próbą oceny prowadzonego
w latach 90. XX wieku procesu przekształceń własnościowych.
Drugi dział, poświęcony dziejom Dusznik-Zdroju, zawiera trzy artykuły. Pierwszy
z nich, napisany przez Jana Bałchana z Muzeum Papiernictwa, omawia przebieg
kuracji najsławniejszego dusznickiego kuracjusza – Fryderyka Chopina oraz
wątek charytatywnych koncertów genialnego pianisty na rzecz dusznickich sierot.
Opracowanie Piotra Pregiela z Muzeum Politechniki Wrocławskiej przedstawia
problemy Dusznik-Zdroju w latach pierwszej wojny światowej, kiedy z powodu
poboru do cesarskiej armii mężczyzn w sile wieku w życiu gospodarczym miasteczka
znacznie wzrosła rola… kobiet. Artykuł Romana Stelmacha z Archiwum
Państwowego we Wrocławiu, omawiający dokumenty archiwalne w zasobach wrocławskiego
Archiwum, będzie miał duże znaczenie dla badaczy dziejów Dusznik-
-Zdroju i okolicznych miejscowości.
Dział Materiały źródłowe zawiera trzy tegoroczne dokumenty związane z wpisaniem
Muzeum Papiernictwa do Państwowego Rejestru Muzeów: list przewodniczącego
komisji kwalifikacyjnej – prof. Andrzeja Rottermunda z opinią o naszym
6
MACIEJ SZYMCZYK
Muzeum, pismo Dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Jacka Milera
oraz decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego
orzekającą o wpisie.
W dziale Relacje i wspomnienia zamieszczamy relacje z konferencji, w których
w 2013 roku aktywnie uczestniczyli pracownicy Muzeum Papiernictwa, wygłaszając
referaty oraz prezentując dawną sztukę wyrobu papieru. W tym dziale znalazło
się również wspomnienie o zmarłym przed rokiem Michale Mioduszewskim –
prezesie zaprzyjaźnionej z Muzeum Papiernictwa papierniczej spółki z Piechowic,
dzięki któremu zrealizowaliśmy kilka ciekawych projektów naukowych.
W kolejnej części publikujemy nadesłaną przez Rainera Sachsa recenzję publikacji
pt. Jeremias Joseph Knechtel (1679–1750), legnicki malarz doby baroku, przygotowanej
pod redakcją Andrzeja Kozieła i Emilii Kłody i wydanej w 2012 roku przez
Muzeum Miedzi w Legnicy. Kontynuujemy w ten sposób przegląd interesujących
projektów zrealizowanych przez muzea na Dolnym Śląsku.
W ostatniej części została zamieszczona Kronika Muzeum Papiernictwa za 2012
rok. W uznaniu kluczowego znaczenia wystaw czasowych zrealizowanych w dusznickim
młynie papierniczym dla merytorycznej działalności naszej instytucji zostały
one omówione osobno przez Ewę Kłonowską. Pozostałe wydarzenia przedstawiono
w układzie chronologicznym, podobnie jak w tomach wcześniejszych. Kronikę
dopełnia wykaz osób zatrudnionych w muzeum w 2012 roku, opracowany przez
Reginę Mierzewską.
Tom ukazał się dzięki autorom artykułów i opracowań, którym składam gorące
podziękowania za ich twórcze zaangażowanie w rozwój „Rocznika Muzeum
Papiernictwa”. Serdecznie dziękuję członkom Komitetu Naukowego: drowi Piotrowi
Pregielowi, Rainerowi Sachsowi, prof. Gottfriedowi Schweizerowi oraz członkom
Zespołu Redakcyjnego: Janowi Bałchanowi, Krzysztofowi Jankowskiemu,
Ewie Kłonowskiej i Anecie Wołczańskiej – za ich zaangażowanie w prace związane
z powstawaniem niniejszego numeru. Podziękowania należą się prof. Piotrowi
Franaszkowi, prof. Elżbiecie Kaszubie, prof. Janowi Kęsikowi oraz prof. Elżbiecie
Kościk za zrecenzowanie artykułów naukowych.
Siódmy tom „Rocznika Muzeum Papiernictwa” wydajemy dzięki wsparciu
fi nansowemu PMPoland S.A. z Jeleniej Góry, Polskiej Wytwórni Papierów
Wartościowych S.A. oraz Gminy Duszniki-Zdrój. Donatorom składam wyrazy
wdzięczności za życzliwe wsparcie naszego projektu.

dr hab. Maciej Szymczyk
Dyrektor Muzeum Papiernictwa