Bilet skarbowy 500 zł 1794 r. – dopełnienie kolekcji numizmatów insurekcji kościuszkowskiej

2022-06-21

Całkowita wartość zadania: 425.000,00 zł

Kwota dofinansowania: 425.000,00 zł

Przyznane dofinansowanie stanowi 100,00 % całkowitego kosztu zadania.

Zbiory numizmatyczne znajdują w Muzeum Papiernictwa szczególne miejsce. Banknoty, bilety skarbowe czy pieniądze zastępcze, jako że ich nośnikiem jest papier do zbiorów przyjmowane były już od wielu lat. Istotny rozwój muzealnej kolekcji numizmatycznej nastąpił w latach 2015-2017, kiedy to dzięki dotacjom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Dolnośląskiego zakupiono do zbiorów kolekcję polskich banknotów emitowanych od czasów Insurekcji kościuszkowskiej do czasów współczesnych. Zbiór ten został poszerzony dzięki przekazowi Narodowego Banku Polskiego oraz wspaniałomyślności wielu prywatnych darczyńców, a jego zasoby można podziwiać na zorganizowanej od roku 2017 stałej wystawie numizmatycznej pn. Polski Pieniądz Papierowy. W roku 2019 Wojewódzki Dolnośląski Konserwator Zabytków we Wrocławiu przekazał do Muzeum ok. 60 banknotów – zbiór pochodzący ze znaleziska w jednym z dolnośląskich kościołów. W 2020 r. dotacja Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów pozwoliła na zakup jednego z najcenniejszych polskich biletów skarbowych – 1000 zł z Insurekcji Kościuszkowskiej, natomiast w roku 2021 również w ramach dotacji NIMOZ pozyskano zbiór banknotów i grafik banknotowych czechosłowackich, banknotów czeskich oraz bonów Getta w Teresinie – łącznie 82 obiekty.

Muzeum zgodnie z przyjętą misją gromadzenia oraz upowszechniania zbiorów i wiedzy o dziejach papiernictwa polskiego i światowego w świetle dokumentowania roli papieru w rozwoju cywilizacji, konsekwentnie gromadzi zbiory numizmatyczne będące nośnikiem historycznych, politycznych i gospodarczych zmian na przestrzeni dziejów.

Księga inwentarzowa muzealiów numizmatycznych liczy obecnie 1322 obiekty.

Do zasobów zbioru udało się pozyskać niemal kompletną kolekcję banknotów Insurekcji kościuszkowskiej z roku 1794. Do nielicznych braków należały dotychczas dwa banknoty o nominałach 500 zł i 1 zł, stanowiące najrzadsze polskie pieniądze papierowe, głównie z powodu bardzo niskich nakładów. Bilet skarbowy 500-złotowy został wyprodukowany w nakładzie jedynie 500 sztuk – jest to najmniejszy nakład polskiego, jeśli nie światowego pieniądza papierowego, który był prawnym środkiem płatniczym.

Pozyskana do zbiorów Muzeum „pięćsetka” jest bardzo rzadko spotykanym egzemplarzem o fenomenalnym stanie zachowania posiadającym olbrzymie znaczenie dla polskiego dziedzictwa narodowego.

Do dnia dzisiejszego z całego nakładu emisji Insurekcji kościuszkowskiej zachowały się pojedyncze sztuki, które są niezwykle cenne pod względem kolekcjonerskim, ale również posiadają ogromną wartość jako dokument funkcjonowania naszego państwa w okresie walki o zachowanie niepodległości. Mając powyższe na uwadze, przyjęcie biletu do zbiorów publicznych zwiększy ochronę jednego z najlepiej zachowanych tego typu obiektów. Natomiast dla Muzeum Papiernictwa numizmat ma niezwykłą wartość w związku ze staraniami uzupełnienia dotkliwego braku kompletności kolekcji. Ponadto jako walor wydrukowany na papierze czerpanym ze znakami wodnymi stanowi unikatowe świadectwo techniki papierniczej z końca XVIII wieku, co zobowiązuje do pozyskania obiektu do zasobów muzealnego zbioru.

„Zakup dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Rozbudowa zbiorów muzealnych”