Europejskie Dni Dziedzictwa w Muzeum Papiernictwa

Europa jest kontynentem obfitującym zabytki będące świadectwem historycznych wydarzeń. Ciągle wielu z nich nie można zwiedzać, głównie z powodów własnościowych. Przed niemal 30 laty we Francji powstała idea, by przynajmniej jeden dzień w  roku udostępniać turystom zabytkowe obiekty. W 1991 r. z inicjatywy tego kraju Rada Europy ustanowiła Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD). Dziś imprezy pod tym znakiem odbywają się w niemal wszystkich krajach na naszym kontynencie. Polska przyłączyła się do organizacji EDD w 1993 r. Obecnie krajowym koordynatorem imprezy jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, który każdego roku określa przewodni temat. W 2013 r. przedsięwzięcie odbyło się pod hasłem „Nie od razu Polskę zbudowano”, z kolei motywem przewodnim obecnej edycji jest „Dziedzictwo – źródło tożsamości”.

Muzeum Papiernictwa z okazji EDD prezentuje tematy związane z dziejami Dusznik-Zdroju z naszym młynem papierniczym, ale również zagadnienia związane z historią techniki. Koordynatorem imprezy z ramienia muzeum jest Dagmara Kacperowska.

14 września 2014 r. w ramach EDD wysłuchaliśmy prelekcji prof. Rafała Eysymontta pod tytułem „Młyny i koła wodne jako jeden z głównych czynników urbanizacji na Śląsku”.

Profesor Eysymontt jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Instytutu Historii Sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim. W centrum zainteresowań badawczych naszego prelegenta znajdują się: historia urbanistyki, rewaloryzacja miast, architektura średniowieczna. Tematom tym poświęcone są liczne artykuły i opracowania profesora, w tym książka „Kod genetyczny miasta. Średniowieczne miasta lokacyjne Dolnego Śląska na tle urbanistyki europejskiej” z 2009 oraz „Walory turystyczne ratuszy Dolnego Śląska” z 2012 r. Profesor ma związki naukowe z Dusznikami; jest autorem niepublikowanego opracowania „Studium Historyczno-Urbanistyczne Dusznik Zdroju” z 1992 oraz artykułu opublikowanego w VI tomie Rocznika Muzeum Papiernictwa „Duszniki i Lądek – miasta na dwóch krańcach ziemi kłodzkiej – porównanie”.

Podczas prelekcji profesor Eysymontt przedstawił przykłady wykorzystania energii wodnej: do produkcji mąki, mielenia kory, w foluszach, tartakach, przepompowniach wody oraz papierniach. Omówił liczne przykłady młynów w śląskich miastach. Zaprezentował również pierwszy znany dziś widok młyna papierniczego we Wrocławiu, który został uwidoczniony na mapie Bartela Weihnera z 1562 roku.

Po prelekcji odbyły się warsztaty, których celem było zlokalizowanie miejsca koła młyńskiego dusznickiej papierni. Koło to znajdowało się od strony południowej, na prawo od wyjścia z czerpalni. Warsztaty realizowane zostały w ramach programu edukacyjnego założonego w projekcie „Renowacja i adaptacja na cele kulturalne zabytkowego budynku suszarni oraz zabezpieczenie przeciwpożarowe kompleksu Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju wraz z konserwacją i digitalizacją zbiorów” (Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, oraz środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego).

Maciej Szymczyk

Dyrektor Muzeum Papiernictwa