Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju

Młyn, co zboża nie miele…

Unikatowy zabytek techniki

Początki: przed 1562

Bogate zbiory

Jeden ze 129 pomników historii w Polsce

Projekt zakończony: otworzyliśmy nowe wystawy stałe

31.07.2017

Po latach przygotowań, prac remontowych i adaptacyjnych w Muzeum Papiernictwa uruchomiliśmy nowe wystawy stałe. Okazją do poinformowania o tym była konferencja finalizująca projekt Renowacja i adaptacja na cele kulturalne zabytkowego budynku suszarni oraz zabezpieczenie przeciwpożarowe kompleksu Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju wraz z konserwacją i digitalizacją zbiorów pod patronatem honorowym Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Marszałka Województwa Dolnośląskiego, Polskiej Organizacji Turystycznej i Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej.

Konferencja odbyła się 28 lipca w Dusznikach-Zdroju, a poświęcona była omówieniu  rezultatów wspomnianego projektu, finansowanego z funduszy Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Mechanizmu Norweskiego oraz środków z budżetu Województwa Dolnośląskiego. Dzięki dotacji wartości 10 mln zł, w XVII-wiecznej suszarni papieru udostępniono nowe wystawy stałe: „Polski pieniądz papierowy” i „Sztukę papieru” oraz specjalnie zaprojektowaną salę edukacyjną. Innowacyjnym system gaszenia pożarów przy użyciu mgły wodnej, zabezpieczono również budynek dusznickiego młyna. Z funduszy udało się także stworzyć nowoczesną pracownię digitalizacji zbiorów oraz poddać konserwacji ponad 400 muzealiów głównie na podłożu papierowym. Koordynatorem projektu Renowacja i adaptacja … była wicedyrektor Joanna Seredyńska.

Jednym z otwierających konferencję był prof. dr hab. Piotr Majewski, dyrektor Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. W swojej wypowiedzi zaakcentował ważność projektu, będącego „(..) przykładem na to, jak zabezpieczając dziedzictwo jednocześnie udostępnia się je dla społeczności”. Rezultaty projektu w swoich wystąpieniach omówili: dr hab. Maciej Szymczyk, dyrektor Muzeum Papiernictwa oraz Joanna Seredyńska, wicedyrektor dusznickiego Muzeum. W imieniu Urzędu Marszałkowskiego głos zabrał Jerzy Michalak, członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego, który zaliczył zadania zrealizowane przez Muzeum Papiernictwa do najważniejszych inwestycji w dolnośląskim muzealnictwie ostatnich lat.

Druga część poświęcona została systemom zabezpieczeń historycznych drewnianych budynków, o których opowiedział Krzysztof Osiewicz reprezentujący NIMOZ. Marek Sobczak z firmy ALTIX Sp. z o.o. skupił uwagę zgromadzonych na przystosowaniu ekspozycji w Muzeum Papiernictwa do potrzeb osób niepełnosprawnych. O konserwacji zbiorów referował Jan Bałchan, pracownik Muzeum Papiernictwa. Ostatni z prelegentów Piotr Ceraficki z Łazienek Królewskich przybliżył problematykę digitalizacji muzealiów.

Po części oficjalnej uczestnicy konferencji przejechali Dusznickim Expressem do Muzeum Papiernictwa, gdzie nastąpiło uroczyste otwarcie nowych wystaw stałych oraz sali edukacyjnej.

Pierwsza z dwóch nowych wystaw – „Polski pieniądz papierowy” stanowi kompendium wiedzy o naszych banknotach emitowanych od 1794 r. Ekspozycja prezentuje historię pieniądza i jego znaczenie dla polskiej państwowości od schyłku XVIII wieku do dziś. Można tu obejrzeć prawdziwe rarytasy, m.in. monetę wybitą z tektury w 1574 r. w protestanckiej Lejdzie czy też pierwsze polskie banknoty z czasów insurekcji kościuszkowskiej. Wśród banknotów II Rzeczypospolitej, można zobaczyć prawdziwe arcydzieło – 100-złotówkę z 1932 r. z widokiem dębu symbolizującego moc i wiecznotrwałość państwa polskiego. Są tu również banknoty z okresu PRL-u (w tym sławny „górnik” z 1948 r., będący obiektem pożądania wszystkich Polaków w latach 50. i 60. XX w.). Częścią wystawy jest „laboratorium” z urządzeniami do badania zabezpieczeń współczesnych banknotów m.in. z lampami ze światłem UV i podczerwienią oraz mikroskopem do oglądania mikrodruków. Ten sprzęt może wykorzystać każdy zwiedzający do obejrzenia zabezpieczeń własnych banknotów, niewidocznych gołym okiem. Wystawa powstała we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim i Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych.

Druga z sal zaaranżowana została na potrzeby prezentacji specyficznej gałęzi sztuki współczesnej tzw. sztuki papieru. Pomieszczenie spełnia podwójną funkcję: opowiada o sztuce papieru (do jej prezentacji wykorzystano techniki multimedialne) i jednocześnie stwarza możliwość prezentacji wystaw czasowych. Niektóre z papierowych obiektów są dość kruche i delikatne. Aby je w pełni zaprezentować potrzebne jest również odpowiednie oświetlenie i gabloty. Wystawa „Polifonia”, którą zainaugurowano  galerię wystaw czasowych, pokazuje jakie niezwykłe możliwości stwarza to wnętrze. Ekspozycja jest wielogłosem trzech pokoleń artystek tworzących z masy papierniczej: prof. Ewy Latkowskiej-Żychskiej, dr hab. Magdaleny Soboń oraz Barbary Mydlak. Większość z prezentowanych prac powstała w dusznickim Muzeum, podczas pobytu Magdaleny Soboń i Barbary Mydlak na tzw. Rezydencji artystycznej (projekt, który odbywał się w ramach ESK Wrocław 2016). Na co dzień artystki związane są z Pracownią Papieru łódzkiej ASP. 

Nowe wystawy przystosowane zostały do potrzeb osób niepełnosprawnych, z dysfunkcją wzroku, słuchu i ruchu. Ich udostępnianie odbywa się bez pobierania dodatkowych opłat.

Nowe ekspozycje wyposażone w najnowocześniejsze systemy wystawiennicze w ciągu dwóch pierwszych dni prezentacji przyciągnęły ok. 7 tys. zwiedzających, którzy mogli podziwiać dzieła sztuki wykonane z papieru oraz obejrzeć piękno polskich banknotów i lepiej poznać zabezpieczenia przed próbami fałszerstwa.